Ky është një reportazh që tregon mitin e gjallë të berjes se njeers prej pijeve me te vjetra te botes, pergatitur nga SHQIP. Sapo kishte kaluar koha e drekës në lagjen industriale të Jerusalemit, Talpiot. Nëpër rrugë kishte trafik të madh dhe smogu e kishte mbuluar gjithë peizazhin urban.
Në një magazinë përgjatë trafikut të madh, turni i natës së Itai Gutman ka shkuar deri në pasdite në fabrikën e birrës Herzl, e cila deri së fundmi ishte e panjohur, përveç klientëve besnikë të lagjes e të qytetit.
I riu nga Jerusalemi nisi të krijonte birrën e tij në sasi të vogla përpara 10 viteve, një proces të cilin e kujton si domosdoshmëri gjatë kohës kur kryente shërbimin e detyrueshëm ushtarak. Në ato kohë të ardhurat ishin të pakta dhe birra një luks për të. “Të bëje birrë ishte një mënyrë e thjeshtë që të kishe akses në produkt”, transmeton Shqip shkrimin e BBC-së.
Sot, prodhimi i birrës nuk është vetëm një profesion për Gutmanin, por një punë që e dashuron.
Në parakrahun e tij ka të bërë tatuazh atë që mendohet si receta më e vjetër në botë për të krijuar birrë të fermentuar.
Shkrimi është kuneiform, një mënyrë të shkruari që u shpik nga sumerët rreth viteve 3500-3000 përpara lindjes së Krishtit. Besohet se tregon mënyrën se si drithërat kthehen në birrë të lehtë të çelët.
Këto simbole të cilat janë tatuuar në lëkurën e birrëprodhuesit, u gjetën afër lumit Eufrat në Mesopotaminë e Lashtë, aty ku shtetet e sotme, Iraku, Siria, Kuvajti, Irani dhe Turqia ndajnë kufijtë dhe që gjerësisht njihet si djepi i civilizimit.
Në vitin e kaluar, pjesë të qeramikës së prodhuar në lashtësi u gjetën në Tel Aviv, gjatë hapjes së themeleve për një ndërtim të ri.
Sipas arkeologut Diego Barkan, i cili drejtoi gërmimin, enët e mëdha të qeramikës përdoreshin për të prodhuar birrë.
Në lashtësi, birra bëhej nga përzierja e drithërave dhe ujit që piqej dhe lihej më pas të fermentohej në diell. Koncentrate frutash mund të jenë shtuar në atë kohë për ta përzier shijen, përpara se lëngu të filtrohej në enë speciale dhe bëheshin gati për të pirë.
Në atë kohë, birra ishe një produkt që përdorej nga e gjithë popullata, pavarësisht statusit social apo moshës. Duke qenë se gjithnjë ka pasur rrezik për t’u infektuar nga uji i ndotur, birra dhe vera e fermentuar ishin më të sigurta për t’u konsumuar. “Prodhimi i birrës është puna e më e vjetër në botë, me përjashtim të një tjetër profesion”, bëri shaka Gutman-i. “Kjo është ajo që unë bëj, kjo është tradita që unë po përpiqem ta vazhdoj”.
Duke ndjekur këtë traditë, Gutman-i ka arritur që të prodhojë atë lloj birre, shija e së cilës i afrohet më shumë asaj të konsumuar nga njeriu në lashtësi, duke përdorur një lloj gruri gjenetikisht të modifikuar, i cili mendohet se ka ngjashmëri me atë të kultivuar rreth 10 mijë vite më parë.
Interesi i Gutman-it për prodhimin në shije të birrës gjatë kohëve të hershme nisi pasi ai lexoi një histori në gazetën lokale rreth Assaf Distefeld, një profesor i universitetit të Tel Avivit dhe ekspert udhëheqës në kërkimet për gjenomin e grurit të egër.
Falë bashkëpunimit me një kompani izraelite, ai arriti që të përpilonte hartën komplekse të gjenomeve të grurit të egër Emmer, paraardhësi i grurit të kohëve të sotme që origjinën e ka nga Turqia jugore dhe që u prodhua masivisht në tokat pjellore që nisin nga Gjiri Persik e ku përfshijnë Irakun, Sirinë, Libanin, Jordaninë, Izraelin dhe Egjiptin Verior.
Shkencëtarët, të cilët morën pjesë në këtë projekt besojnë se duke krijuar hartën e gjenit, kjo mund të përshpejtojë prodhimin e grurit në kosto më të ulët, e duke i dhënë kështu fund krizës së mundshme të urisë në botë.
Ky projekt bëri që Gutman-i të telefononte djemtë, të cilët u morën me të dhe u takuan një javë më vonë. “Unë mora pak kilogramë grurë dhe ne nisëm të punonim me të”.
Pasi ai siguroi farat, priti disa muaj që ato të mbinin e t’i përdorte.
Ai birrën e prodhoi me metodën tradicionale të birrarisë Herzl, duke bluar drithërat dhe duke i përzier me ujë dhe maja, për të krijuar produktin final.
Në total u prodhuan 16 litra birrë, e aktualisht kanë ngelur një duzinë shishesh. I pyetur se çfarë shije ka shija e birrës së lashtë, ai u përgjigj: “shije të trashë, me një lloj ndjesie mjedre dhe nuanca luleshtrydheje, apo qershie a manaferre”.
Ai shpjegon se birra është e trashë ka pak përqindje alkooli të ulët prej 3% për shkak të cilësive molekulare të grurit të lashtë, i cili kishte nivele më të ulëta të niseshtesë dhe përqendrim më të lartë të proteinave. Edhe pse shija e kësaj birre, mundtë jetë e njohur për blerësit, prapë për ta provuar ka pasur një numër të madh kërkesash. Ndërkohë, ai nuk ka asnjë qëllim që ta shesë atë, ose madje të ndajë shishet e mbetura të saj.
“Papritur është kthyer një pije shumë speciale për t’u pirë”, përfundoi ai. (b.an)
